ROZBUDOWANE NAGRANIA DO KSIĄŻKI DUŃSKI NIE GRYZIE

I ALFABET I WYMOWA

Alfabet języka duńskiego:

A (a)
B (be)
C (se)
D (de)
E (e)
F (æf)
G (ge)
H (hå)
I (i)
J (jåd)
K (kå)
L (æl)
M (æm)
N (æn)
O (o)
P (pe)
Q (ku)
R (ær)
S (æs)
T (te)
U (u)
V (ve)
W (dobæld ve)
X (æks)
Y (y)
Z (sæt)
Æ / æ
Ø / ø
Å / å

Wymowa duńskich spółgłosek:

> B wymawiamy
– jak polskie (b), np. bil (samochód)
blive (stać się, zostać)
ben (noga)

– jak polskie (w), np. peber (pieprz)

> C wymawiamy
– jak polskie (s), np. cykel (rower) , centrum (centrum) , cigaret (papieros)

– jak polskie (k), np. cafe (kawiarnia) , container (kontener)

C wymawiamy jak polskie k zwykle w słowach zapożyczonych z języka angielskiego. W wyrażeniach zapożyczonych, rozpoczynających się na CH, np. chokolade (czekolada) CH wymawiamy jak (sj).

> D wymawiamy twardo, np. dansk (duński) , dig (ciebie) , dag (dzień) lub miękko, np. hedde (nazywać się) , bede (prosić) , god (dobry)

> F wymawiamy zawsze jak polskie (f), np. far (ojciec) , fransk (francuski)

> G wymawiamy
– jak polskie (g), np. gå (iść) , glas (szklanka) , gift (zamężna, żonaty)

– jak polskie (j), np. læge (lekarz) , sælge (sprzedawać)

– jak polskie (ł), np. duge (tydzień) , tåge (mgła)

> H wymawiamy zawsze jak polskie (h), np. hus (dom) , hund (pies) , her (tutaj)

ALE: gdy po H występuje litera V, wówczas H jest nieme, np. hvor (gdzie)

> J wymawiamy
– jak polskie (j), np. jeg (ja) , kjole (sukienka) , jakke (kurtka)
– jak (dj), np. job (praca) (w wyrażeniach zapożyczonych w języka angielskiego)

> K wymawiamy zawsze jak polskie (k), np. kaffe (kawa) , kvinde (kobieta)

> L wymawiamy zawsze jak polskie (l), np. lille (mały) , lave (robić)

> M wymawiamy zawsze jak polskie (m), np. mor (matka) , min (mój)

> P wymawiamy zawsze jak polskie (p), np. på (na) , peber (pieprz)

> Q wymawiamy zawsze jak polskie (k), np. quiz (quiz)

> R jest dźwiękiem gardłowym. W języku duńskim nigdy nie wymawiamy R dokładnie tak jak w języku polskim. Wymawiamy je w sposób trochę zbliżony do polskiego (r), np. frokost (lunch) , krone (korona) lub tak jakby R nie było w wyrazie, np. ferie (ferie) – czyt. [fe-eje], bor (mieszkać) – czyt. [bo-o].

> S wymawiamy prawie zawsze jak polskie (s), np. se (widzieć) , skole (szkoła)

> T wymawiamy miękko jak (t), np. tyve (dwadzieścia) , tre (trzy) lub twardo jak d, np. stor (duży)

> V i W wymawiamy podobnie. Litera V występuje częściej w języku duńskim niż litera W.

– V wymawiamy jak (v), np. kvinde (kobieta) , vin (wino) lub jak (ł), np. syv (siedem) , savne (tęsknić)

> Z wymawiamy jak polskie (s), np. zone (strefa)

Podwójne spółgłoski wymawia się razem, np. sytten (siedemnaście) , hedde (nazywać się) .

Wymowa duńskich samogłosek:

Niestety nie ma prostych zasad wymowy samogłosek w języku duńskim. Różnice są często bardzo subtelne, a także zależne od regionu Danii. Poniżej przedstawione są jedynie podstawowe reguły wymowy samogłosek:

> A wymawiamy
– jak polskie (a), np. far (ojciec) , fra (z) , appelsin (pomarańcza)
– jak polskie (e), np. mand (człowiek / mężczyzna) , kan (móc)
– jak otwarte (a), np. gade (ulica) , bade (kąpać się / kąpać kogoś)

> E – w wymowie E istnieje bardzo wiele subtelnych różnic (bez znajomości
języka duńskiego nie sposób ich uchwycić)
– jak polskie (i) tylko w słowie: de (oni)
– jak (e), np. hest (koń) , sende (wysyłać)
– jak (a), np. jeg (ja) , meget (bardzo)

> I wymawiamy
– jak polskie (i), np. fordi (ponieważ) , vi (my)
– jak polskie (e), np. kvinde (kobieta) , ikke (partykuła przecząca)
– jak polskie (a), np. mig (mnie) , dig (ciebie)

> O wymawiamy
– jak polskie (o), np. skole (szkoła) , sol (słońce)
– jak (å), np. ost (ser) , onsdag (środa)

> U wymawiamy
– jak polskie (u), np. uge (tydzień) , ur (zegar)
– jak (å), np. under (pod) , bukser (spodnie)

> Y wymawiamy
– jak (y), np. ryge (palić) , syv (siedem)
– jak (ø), np. stykke (sztuka)

Wymowa liter charakterystycznych dla języka duńskiego:

W języku duńskim występują litery Æ, Ø, Å. Istnieje kilka wariantów ich wymowy.

> Æ wymawiamy
– jak (æ), np. sælge (sprzedawać)
– jak (a), np. træt (zmęczony)

> Ø wymawiamy
– jak (ø), np. øre (ucho) , nervøs (nerwowy)
– jak (o), np. tøj (ubrania)

> Å wymawiamy
– jak (å), np. blå (niebieski)
– jak (o), np. hånd (dłoń)


Przykłady czasowników w formie bezokolicznika w wersji pełnej i skróconej:

czasownik w bezokoliczniku	wersja pełna	wersja skrócona
at have (mieć)	at have	a ha’
at blive (stać się, zostać)	at blive	a bli’
at kunne (móc)	at kunne	a ku’
at sige (mówić)	at sige	a si’

ĆWICZENIA

1.1
1. dansk , dig , dag
2. hedde , bede , god
3. mand , kan , sand
4. mig , dig , sig
5. øre , nervøs , købe

1.2
1. , 2. , 3. , 4., 5. , 6. ,
7. , 8. , 9.
10. , 11. , 12.


1.3
1. bil , blive

2. duge , tåge

3. cykel , centrum

4. far , fra

5. skole , sol

6. læge , sælge

7. uge , ur

8. gade , bade


1.4
1. , 2. , 3. ,
4. , 5. , 6.


1.5
1. hest , sende , de
2. øre , tøj , nervøs
3. cykel , centrum , cafe
4. jeg , job , jakke
5. peber , bil , ben

1.6
1.

2.

3.

4.


1.7
1. a) hej
b) hus
c) hvor

2. a) de
b) hedde
c) ben

3. a) vin
b) syv
c) lave

4. a) min
b) vin
c) mig


1.8
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.

1.9
1. sommerhus
2. julemand
3. vinterferie
4. weekend
5. badminton
6. Polen
7. Polak

II PIERWSZE KONTAKTY

– Hej, jeg hedder Anne, hvad hedder du? (Cześć, nazywam się Anna, a ty jak się nazywasz?)
– Jeg hedder Peter. Hvor kommer du fra? (Nazywam się Peter. Skąd pochodzisz?)
– Jeg kommer fra Polen. Jeg er polak. Hvad med dig? (Pochodzę z Polski. Jestem Polką, a ty?)
– Jeg kommer fra Danmark. Jeg er dansker. (Pochodzę z Danii. Jestem Duńczykiem).

– Goddag, jeg hedder Lars Jensen. (Dzień dobry, nazywam się Lars Jensen.)
– Det er rart at møde dig. Jeg hedder Anette Petersen. (Miło mi cię (pana) poznać. Jestem Anette Petersen.)

Zaimki osobowe:
jeg – ja
du – ty
han/hun – on/ona
De – pan, pani, państwo (zawsze z wielkiej litery)
vi – my
I – wy (zawsze z wielkiej litery)
de – oni, one

Czasownik być:
jeg er – ja jestem
du er – ty jesteś
han/hun er – on/ona jest
De er – pan, pani jest/państwo są
vi er – my jesteśmy
I er – wy jesteście
de er – oni/one są

Czasownik nazywać się:
jeg hedder – ja nazywam się
du hedder – ty nazywasz się
han/hun hedder – on/ona nazywa się
De hedder – pan, pani nazywa się/państwo nazywają się
vi hedder – my nazywamy się
I hedder – wy nazywacie się
de hedder – oni/one nazywają się

SŁÓWKA I KONSTRUKCJE:

Podstawowe zwroty:

ja – tak
nej – nie
tak – dziękuję
værsgo – proszę (podając coś)
undskyld – przepraszam

Powitania i pożegnania:

Goddag hr. Hansen! – Dzień dobry, Panie Hansen! (hr. to skrót od herre)
Hej Mia! – Cześć, Mia! (powitanie i pożegnanie)
Dav! – Cześć, dzień dobry! (powitanie rzadziej używane)
Godnat! – Dobranoc!
Farvel! – Do widzenia!
Vi ses! – Do zobaczenia!
Hej-hej! – Cześć! (tylko przy pożegnaniu)
Det er rart at møde dig! – Miło mi cię poznać!
Hvordan går det? – Jak się masz? Jak leci?
godt / meget godt – dobrze / bardzo dobrze
Det går godt / fint. – Mam się dobrze.
Det går ikke godt. – Nie mam się dobrze.
Det går godt med mig. Hvad med dig? – U mnie dobrze. A u ciebie?
Hav en god dag! – Miłego dnia!
Tak skal du have. – Dziękuje ci.
Tak i lige måde. – Dziękuje, wzajemnie.

Poznawanie innych:

Hvad hedder du? – Jak się nazywasz? / Jak masz na imię?
Hvor kommer du fra? – Skąd jesteś?
Jeg kommer fra Polen. – Pochodzę z Polski.
Jeg er polak. – Jestem Polakiem.
Jeg er udlænding. – Jestem obcokrajowcem.
Hvor bor du? – Gdzie mieszkasz?
Jeg bor i København. – Mieszkam w Kopenhadze.
Det er min ven Klaus. – To jest mój kolega / przyjaciel Klaus.
Det er min veninde Maria. – To jest moja koleżanka / przyjaciółka Maria.
Hvilke sprog taler du? – Jakimi językami mówisz?
Jeg taler tysk / fransk / spansk / polsk / engelsk / italiensk / svensk / norsk.– Mówię po niemiecku, francusku / hiszpańsku / polsku / angielsku / włosku / szwedzku / norwesku.
Jeg taler lidt dansk. – Mówię trochę po duńsku.
Jeg taler også lidt spansk. – Mówię też trochę po hiszpańsku.
Hvordan siger man … på dansk? – Jak się mówi … po duńsku?
Hvadbehager? / Hvad siger du? – Słucham?
Kan du gentage? – Czy możesz powtórzyć?
Jeg taler ikke dansk. – Nie mówię po duńsku.

III LICZBY I CZAS

– Gitte, hvad er dit telefonnummer? (Gitte, jaki jest twój numer telefonu?)
– Mit telefonnummer er 567 178 201. (Mój numer telefonu to 567 178 201.)
– Er det din mobiltelefon? (To twój telefon komórkowy?)
– Ja. (Tak.)
– Tak! (Dzięki!)
– Det var så lidt. (Nie ma za co.)

– Anne, hvad dag er det i dag? (Anne, który dzisiaj jest?)
– Det er tirsdag den 15. december. Snart er det Jul! Jeg kan ikke vente! (Dziś jest wtorek, 15 grudnia. Niedługo będzie Boże Narodzenie! Nie mogę się doczekać!)
– Det kan jeg heller ikke! (Ja również!)

SŁÓWKA I KONSTRUKCJE:

Liczby:

nul – 0
en / et – 1
to – 2
tre – 3
fire – 4
fem – 5
seks – 6
syv – 7
otte – 8
ni – 9
ti – 10
elleve – 11
tolv – 12
tretten – 13
fjorten – 14
femten – 15
seksten – 16
sytten – 17
atten – 18
nitten – 19
tyve – 20
enogtyve – 21
toogtyve – 22
treogtyve – 23
tredive – 30
fyrre – 40
halvtreds – 50
tres – 60
halvfjerds – 70
firs – 80
halvfems – 90
hundrede – 100
to hundrede – 200
tre hundrede – 300
fire hundrede – 400
tusind – 1000
to tusind – 2000
tre tusind – 3000
fire tusind – 4000
million – 1 000 000

Dni tygodnia:

mandag – poniedziałek
tirsdag – wtorek
onsdag – środa
torsdag – czwartek
fredag – piątek
lørdag – sobota
søndag – niedziela
på mandag, tirsdag – w poniedziałek, we wtorek (czynność jednorazowa)
om mandagen, om tirsdagen – w każdy poniedziałek, w każdy wtorek (czynność zwyczajowa / powtarzana)

Miesiące:

januar – styczeń
februar – luty
marts – marzec
april – kwiecień
maj – maj
juni – czerwiec
juli – lipiec
august – sierpień
september – wrzesień
oktober – październik
november – listopad
december – grudzień

Pory roku:

årstid (en) – pora roku
forår (et) – wiosna
sommer (en) – lato
efterår (et) – jesień
vinter (en) – zima

Określenia czasu:

år (et) – rok
måned (en) – miesiąc
dag (en) – dzień
nat (en) – noc
time (en) – godzina
minut (et) – minuta
i dag – dzisiaj
i overmorgen – pojutrze
i går – wczoraj
i forgårs – przedwczoraj
i morgen – jutro
i morges – dziś rano
formiddag (en) – przedpołudnie
middag (en) – południe
eftermiddag (en) – popołudnie
aften (en) – wieczór
Hvad er klokken? – Która jest godzina?
Klokken er 10. – Jest 10.
Klokken er halv to. – Jest 13:30 (wpół do drugiej).
Klokken er 5 (om eftermiddagen) – Jest 17 (5 po południu).
Klokken er kvart over 2.– Jest 14:15 (kwadrans po 14).
Klokken er 5 minutter i 12. – Jest 11:55 (za pięć 12).
Hvad tid... ? – O której godzinie... ?
Hvornår – Kiedy?
Klokken 1. – O 13:00.
Klokken 11. – O 11:00.
Klokken 20 minutter over 3. – O 15:20.
dato (en) – data
Hvad dag er det i dag? – Który dzisiaj jest?
Det er mandag i dag. – Dziś jest poniedziałek.
Det er den 15. februar 2011. – Dziś jest 15. lutego 2011 roku.
Hvor gammel er du? – Ile masz lat?
Jeg er 23 (år/ år gammel). – Mam 23 lata.

Święta:

fødselsdag (en) – urodziny
Jul (en) – Boże Narodzenie
Nytår (et) – Nowy Rok
Påske (en) – Wielkanoc

IV CZŁOWIEK I RODZINA

– Hej Peter! Jeg har fået en ny kæreste! (Cześć Peter! Mam nową dziewczynę!)
– Er det rigtigt? Hvordan er hun? (Naprawdę? Jaka ona jest?)
– Hun er munter, sød og meget smuk. (Jest wesoła, sympatyczna i bardzo ładna.)
– Tillykke! (Gratulacje!)

Denne pige er spanier og hun hedder Marta. Hun er meget smuk, høj og slank. Hun har langt hår og grønne øjne. Marta har en datter, der hedder Sara. Hun er også meget smuk.
(Ta dziewczyna jest Hiszpanką i ma na imię Marta. Jest bardzo ładna, wysoka i szczupła. Ma długie włosy i zielone oczy. Marta ma córkę, która ma na imię Sara. Ona również jest bardzo
ładna.)

SŁÓWKA I KONSTRUKCJE:

Człowiek:

mand (en) – człowiek, mężczyzna
mennesker – ludzie
kvinde (en) – kobieta
pige (en) – dziewczyna
dreng (en) – chłopak
barn (et) – dziecko
voksen (en) – dorosły/a
ung – młody
gammel – stary

Części ciała:

hoved (et) – głowa
hår – włosy
langt / kort hår – długie / krótkie włosy
øje (et) / øjne – oko / oczy
blå / brune / grønne øjne – niebieskie / brązowe / zielone oczy
næse (en) – nos
læber – usta
øre (et) / ører – ucho / uszy
tand (en) / tænder – ząb / zęby
mave (en) – brzuch
ryg (en) – plecy
hånd (en) / hænder – ręka / ręce
ben (et) / ben – noga

Wygląd i charakter:

lav – niski/a
høj – wysoki/a
tyk – gruby/a
tynd – chudy/a
slank – szczupły/a
smuk / pæn / flot – ładny/a
grim – brzydki/a
klog – mądry/a
munter – wesoły/a
ambitiøs – ambitny/a
sød – sympatyczny/a
nervøs – nerwowy/a
stædig – uparty/a
optimistisk – optymistyczny/a
pessimistisk – pesymistyczny/a
kort hår / langt hår – długie włosy / krótkie włosy
Hvordan er hun? / Hvordan er de? – Jaka ona jest? / Jacy oni, one są?
Hvordan ser hun ud? / Hvordan ser de ud? – Jak ona wygląda? / Jak oni, one wyglądają?

Rodzina:

familie (en) – rodzina
kone (en) – żona
mand (en) – mąż
forældre – rodzice
mor (en) / mødre – matka / matki
far (en) / fædre – ojciec / ojcowie
søn (en) / datter (en) – syn / córka
bedstemor (en) / bedstefar (en) – babcia / dziadek
bedsteforældre – dziadkowie
mormor (en) – babcia od strony matki
farmor (en) – babcia od strony ojca
morfar (en) – dziadek od strony matki
farfar (en) – dziadek od strony ojca
onkel (en) / tante (en) – wujek / ciocia
bror (en) / brødre – brat / bracia
søster (en) / søstre – siostra / siostry
enebarn (et) – jedynak / jedynaczka
barnebarn (et) – wnuk / wnuczka
svigerfar (en) / svigermor (en) – teść, teściowa
kæreste (en) – chłopak / dziewczyna (sympatia)
ven (en) / veninde (en) – kolega, przyjaciel / koleżanka, przyjaciółka
Har du nogen søskende? – Czy masz rodzeństwo?
Ja, jeg har en bror. – Tak, mam brata.
Har du nogen børn? – Czy masz dzieci?
Ja, jeg har to sønner og en datter. – Tak, mam dwóch synów i jedną córkę.
Nej, jeg har ikke nogen børn. – Nie, nie mam dzieci.
Er du gift? – Czy jesteś zamężna / żonaty?
Nej, det er jeg ikke. – Nie, nie jestem.
Ja, det er jeg. – Tak, jestem.

V DOM I CZYNNOŚCI CODZIENNE

Mit hus
Jeg er meget glad, fordi jeg ikke længere bor i en 10-etagers boligblok. Nu bor jeg på landet i et hus med en have. Huset er meget stort og jeg har masser af plads til møbler og andre ting. Jeg arbejder også hjemme. Jeg er lykkelig!
(Mój dom
Jestem bardzo zadowolona, ponieważ nie mieszkam już w 10-piętrowym bloku. Teraz mieszkam na wsi, w domu z ogrodem. Dom jest bardzo duży i mam dużo miejsca na meble i inne rzeczy. Pracuję też w domu. Jestem szczęśliwa!)

Min dag
Jeg står meget tidligt op hver dag. Jeg vasker mig, tager tøj på og så spiser jeg morgenmad. Jeg spiser altid morgenmad hjemme. Klokken 8 tager jeg på arbejde. Jeg slutter klokken 16 og går hjem. Jeg spiser noget og senere slapper jeg af. Jeg har ikke meget fritid.
(Mój dzień
Codziennie wstaję bardzo wcześnie rano. Myję się i ubieram, a następnie jem śniadanie. Zawsze jem śniadanie w domu. O 8 wychodzę do pracy. Kończę o 16 i wracam do domu. Gotuję coś, a później odpoczywam. Mam mało wolnego czasu.)

SŁÓWKA I KONSTRUKCJE:

Dom:

hus (et) – dom
boligblok (en) – blok, dom (budynek)
lejlighed (en) – mieszkanie
have (en) – ogród
køkken (et) – kuchnia
badeværelse (et) – łazienka
værelse (et) – pokój
soveværelse (et) – sypialnia
spisestue (en) – jadalnia
opholdsstue (en) – salon
forstue (en) – przedpokój
kælder (en) – piwnica
trapper – schody
dør (en) – drzwi

Meble i sprzęty:

møbel (et) – meble
seng (en) – łóżko
lampe (en) – lampa
skab (et) – szafa
stol (en) – krzesło
skrivebord (et) – biurko
bord (et) – stół
lænestol (en) – fotel
brusebad (et) – prysznic
badekar (et) – wanna
køleskab (et) – lodówka
spejl (et) – lustro
reol (en) – regał
vaskemaskine (en) – pralka
strygejern (et) – żelazko

Czynności codzienne:

(at) stå op – wstawać
(at) gå i seng – iść spać
(at) sove – spać
(at) falde i søvn – zasypiać
(at) rede seng – ścielić łóżko
(at) vaske sig – myć się
(at) tage brusebad – brać prysznic
(at) børste tænder – myć zęby
(at) tage tøj på – ubierać się
(at) gå på arbejde – iść do pracy
(at) gå i skole – iść do szkoły
(at) gå hjem – iść do domu
(at) lave mad – gotować
(at) spise – jeść
(at) lave – robić
(at) spise morgenmad – jeść śniadanie
(at) spise middagsmad – jeść obiad
(at) spise aftensmad – jeść kolację
(at) drikke – pić
(at) vaske op – zmywać naczynia
(at) slappe af – odpoczywać
(at) gå en tur – spacerować
Jeg spiser altid middagsmad hjemme. – Jem zawsze obiad w domu.
Jeg spiser aldrig morgenmad. – Nigdy nie jem śniadania.
Jeg arbejder hjemme. – Pracuję w domu.
Jeg bor i byen. – Mieszkam w mieście.
Jeg bor på landet. – Mieszkam na wsi.
Jeg bor i et hus. – Mieszkam w domu.
Jeg er lykkelig. – Jestem szczęśliwy/a.
Jeg har ikke meget fritid. – Nie mam dużo wolnego czasu.
Jeg slutter arbejde klokken 16. – Kończę pracę o 16.

VI JEDZENIE

– Hej! Hvad skal det være? (Witam! Co podać?)
– Hej! Jeg vil gerne have en bolle og en cappuccino. (Witam! Chciałabym zamówić bułkę i cappuccino.)
– Værsgo. Hvad med dig? Hvad vil du have? (Proszę. A dla ciebie? Co byś chciał zamówić?)
– Jeg vil gerne have en appelsinsaft og en chokoladecroissant. (Ja poproszę sok pomarańczowy i rogalik z czekoladą.)
– Værsgo. Det bliver 20 kroner. Velbekommen! (Proszę. Razem 20 koron. Smacznego!)

Jeg kan godt lide at spise, især supper og pasta. Jeg spiser mange frugter og grøntsager hver dag. Jeg spiser sundt, men desværre kan jeg også lide slik og chokolade. Jeg kan ikke lide at lave mad, derfor spiser jeg tit ude. Jeg går tit på restaurant med mine venner.
(Lubię jeść, zwłaszcza zupy i makaron. Codziennie jem dużo owoców i warzyw. Jem zdrowo, ale niestety lubię również cukierki i czekoladę. Nie lubię gotować, dlatego często jem na mieście. Często chodzimy z przyjaciółmi do restauracji.)

SŁÓWKA I KONSTRUKCJE:

Posiłki, artykuły spożywcze:

måltid (et) – posiłek
morgenmad (en) – śniadanie
middagsmad / middag (en) – obiadokolacja
dessert (en) – deser
aftensmad (en) – kolacja
brød (et) – chleb
smør (et) – masło
mælk (en) – mleko
æg (et) / æg – jajko / jajka
marmelade (en) – dżem
ost (en) – ser
skinke (en) – szynka
pasta (en) – makaron
ris (en) – ryż (najczęściej używany w l.mn. bez rodzajnika: ris)
kød (et) – mięso
kylling (en) – kurczak
fisk (en) – ryba
sukker (et) – cukier
salt (et) – sól
peber (et) – pieprz

Napoje:

drikkevarer – napoje
vand (en) – woda
sodavand (en) – oranżada
vin (en) – wino
øl (en) – piwo
kaffe (en) – kawa
te (en) – herbata
saft (en) – sok owocowy

Warzywa i owoce:

frugter – owoce
æble (et) – jabłko
pære (en) – gruszka
citron (en) – cytryna
appelsin (en) – pomarańcza
vindrue (en) – winogrono
fersken (en) – brzoskwinia
banan (en) – banan
jordbær (et) – truskawka
blomme (en) – śliwka
hindbær (et) – malina
grøntsager – warzywa
tomat (en) – pomidor
gulerod (en) – marchewka
løg (et) – cebula
hvidløg (et) – czosnek
kartoffel (en) – ziemniak
agurk (en) – ogórek
salat (en) – sałata
paprika (en) – papryka

Bar i restauracja:

restaurant (en) – restauracja
tjener (en) – kelner/ka
bord (et) – stolik
menukort / spisekort – menu
regning (en) – rachunek
hovedret (en) – danie główne
forret (en) – przystawka
(at) bestille plads / bord – zarezerwować miejsce / stolik
(at) bestille mad – zamawiać jedzenie
Jeg vil gerne bede om regningen! – Poproszę o rachunek!
Jeg vil gerne have to is. – Poproszę dwa lody.
Det bliver 20 kr. – To będzie 20 koron.
især – zwłaszcza, szczególnie
derfor – dlatego
desværre – niestety
sundt – zdrowo

VII SPORT I CZAS WOLNY

Hej! Hvordan går det? (Hej! Jak leci?)
– Hej Charlotte! Ikke så godt. Jeg er meget træt. Jeg har dårlig kondition. (Cześć Charlotte! Średnio. Jestem wykończony. Mam słabą kondycję.)
– Du skal dyrke sport, hvis du vil stå på ski om en måned. Træning i motionscenter vil forbedre din kondition. Du skal også løbe og svømme. (Musisz uprawiać sport, jeśli chcesz jeździć za miesiąc na nartach. Treningi na siłowni poprawią twoją kondycję. Musisz też biegać lub pływać.)
– Jeg har desværre ikke så meget fritid. Jeg kan kun gå i motionscenter. (Niestety nie mam dość wolnego czasu. Mogę chodzić tylko na siłownię.)
– Det må du selv om. (Jak chcesz.)



Peter, Lars og Jesper spiller på samme fodboldhold. De deltager tit i sportskampe og vinder. De skal træne meget, så de træner fire gange om ugen. Fodbold tager meget af deres tid, fordi de elsker denne sport.
(Peter, Lars i Jesper grają w piłkę nożną w tej samej drużynie. Często biorą udział w zawodach i wygrywają. Muszą dużo trenować, więc trenują cztery razy w tygodniu. Piłka nożna zabiera im dużo czasu, ponieważ kochają ten sport.)

SŁÓWKA I KONSTRUKCJE:

Sport:

sport (en) – sport
(at) dyrke sport – uprawiać sport
fodbold (en) – piłka nożna
(at) svømme / svømning – pływać / pływanie
(at) gå i svømmehallen – iść na basen
basketball (en) – koszykówka
volleyball (en) – siatkówka
tennis (en) – tenis
gymnastik (en) – gimnastyka
aerbobic (en) – aerobik
(at) gå i motionscenter – iść na siłownię
(at) cykle – jeździć na rowerze
(at) stå på ski – jeździć na nartach
(at) løbe på skøjter – jeździć na łyżwach
(at) løbe på rulleskøjter – jeździć na rolkach
(at) gå en tur – spacerować
(at) løbe / løb – biegać / bieg, bieganie
jogging (en) – jogging
(at) sejle – żeglować
(at) ride på en hest – jeździć konno
sportsplads (en) – boisko
skøjtebane (en) – lodowisko
fitnesscenter (et) – klub fitness
fodboldkamp (en) – mecz piłki nożnej
hold (et) – drużyna
(at) tabe – przegrać
(at) vinde – wygrać
(at) træne – trenować
konkurRencedeltager (en) – zawodnik
spiller (en) – gracz
konkurrence (en) – konkurs, zawody
sportsmand (en) – sportowiec
fodboldspiller (en) – piłkarz
stadion (et) – stadion
træner (en) – trener
modspiller (en) – przeciwnik
vinder (en) – zwycięzca
mål (et) – bramka, gol
(at) lave et mål – strzelić gola
resultat (et) – wynik
tilskuer (en) – kibic
(at) hoppe – skakać
(at) spille fodbold / tennis – grać
w piłkę nożną / w tenisa
(at) deltage i en sportskamp / konkurrence – brać udział w zawodach
(at) være i god form / (at) have dårlig
kondition – być w dobrej / złej formie

Hobby i rozrywka:

(at) se fjernsyn – oglądać telewizję
(at) læse bøger – czytać książki
(at) spille kort – grać w karty
(at) spille guitar – grać na gitarze
(at) slappe af – odpoczywać
(at) høre musik – słuchać muzyki
(at) danse – tańczyć
(at) gå på værtshus – iść do pubu
(at) gå i biografen – iść do kina
(at) gå til fest – iść na imprezę
(at) gå til koncert – iść na koncert
(at) besøge en ven / veninde – odwiedzić kolegę / koleżankę
(at) spille computer – grać na komputerze
(at) gå en tur – spacerować
(at) købe ind – robić zakupy
(at) have gæster – mieć gości
(at) gå ud med venner – wychodzić z przyjaciółmi
(at) samle frimærker – zbierać znaczki
Hvordan tilbringer du din fritid? – Jak spędzasz swój czas wolny?
Hvad laver du i din fritid? – Co robisz w czasie wolnym?
Jeg går til aerobic / tennis. – Chodzę na aerobik / tenis.
en gang om ugen – raz w tygodniu
to gange om ugen – dwa razy w tygodniu
mange gange – wiele razy
Jeg er træt. – Jestem zmęczony.

VIII ZAKUPY

– Hej, kan jeg hjælpe dig? (Witam, w czym mogę pomóc?)
– Hej, Jeg leder efter en hvid, elegant skjorte. (Dzień dobry! Szukam białej, eleganckiej koszuli.)
– Ok, hvilken størrelse bruger du? (Dobrze. Jaki rozmiar nosisz?)
– Jeg bruger størrelse 38. (Noszę rozmiar 38.)
– Kan du lide den skjorte? (Podoba ci się ta koszula?)
– Den er lidt for kort. (Jest trochę za krótka.)
– Hvad med den? (A ta?)
– Ja, den kan jeg godt lide. Må jeg prøve den? (Tak, ta mi się podoba. Czy mogę ją przymierzyć?)
– Selvfølgelig! Prøverummet er der henne. (Oczywiście! Tam jest przymierzalnia.)

Anne og Erik køber tit ind. De kan godt lide at tilbringe deres fritid på den måde. Erik køber som regel meget tøj. Anne foretrækker at købe sko og tasker. Eriks ynglings farve er grå. Anne kan godt lide brun og sort.
(Anne i Erik często robią zakupy. Lubią spędzać tak swój czas wolny. Erik kupuje
zwykle dużo ubrań, a Anne woli kupować buty i torebki. Ulubiony kolor Erika
to szary. Anne lubi brąz i czerń.)

SŁÓWKA I KONSTRUKCJE:

Sklepy:

butik (en) – sklep
fødevareforretning (en) – sklep spożywczy
supermarked (et) – supermarket
grønthandel (en) – warzywniak
boghandel (en) – księgarnia
blomsterhandel (en) – kwiaciarnia
posthus (et) – poczta
slagterforretning (en) – sklep mięsny
skoforretning (en) – sklep obuwniczy
tøjforretning (en) – sklep odzieżowy
bageri (et) – piekarnia
konditori (et) – cukiernia
(at) gå i butik – iść do sklepu

Ubrania i dodatki:

tøj (et) – ubranie, tøj – ubrania
skjorte (en) – koszula
T-shirt (en) – koszulka (T-shirt)
bluse (en) – bluzka
sweater (en) – sweter
bukser – spodnie
nederdel (en) – spódnica
kjole (en) – sukienka
jakke (en) – kurtka
frakke (en) – płaszcz
jakkesæt (et) – garnitur
halstørklæde (et) – szalik
hue (en) – czapka
handsker – rękawiczki
slips (et) – krawat
undertøj (et) – bielizna
taske (en) – torebka damska
sko (en) / sko – but / buty
sandaler – sandały
Jeg har et elegant jakkesæt på. – Mam na sobie elegancki garnitur.
Anne er klædt i grønt tøj. – Anna jest ubrana na zielono.
(at) have tøj på – mieć na sobie ubranie
(at) tage tøj af – rozbierać się
(at) tage tøj på – ubierać się

Kolory:

farve (en) / farver – kolor / kolory
hvid – biały
sort – czarny
rød – czerwony
grøn – zielony
gul – żółty
blå – niebieski (rzeczownik nieodmienny)
orange – pomarańczowy (wymawiamy [oransje])
lyserød – różowy (rzeczownik nieodmienny)
brun – brązowy
grå – szary
en lys farve – jasny kolor
en mørk farve – ciemny kolor

Zakupy:

(at) købe ind – robić zakupy
(at) gå på indkøb / shopping – chodzić na zakupy
(at) købe – kupować
(at) sælge – sprzedawać
(at) betale – płacić
(at) prøve – przymierzać
prøverum (et) – przymierzalnia
butiksassistent (en) – sprzedawca

Kolory – odmiana:

z rzeczownikami z rodzajnikiem en	z rzeczownikami z rodzajnikiem et	z rzeczownikami w liczbie mnogiej
hvid (biały)	hvidt	hvide
sort (czarny)	sort	sorte
rød (czerwony)	rødt	røde
grøn (zielony)	grønt	grønne
gul (żółty)	gult	gule
blå (niebieski)	blåt	blå
orange (pomarańczowy)	orange	orange
lyserød (różowy)	lyserødt	lyserøde
brun (brązowy)	brunt	brune
grå (szary)	gråt	grå

Zakupy c.d.:

kunde (en) – klient
nummer (et) / størrelse (en) – numer / rozmiar
skonummer (et) – numer buta
pris (en) – cena
billig – tani
dyr – drogi
åbent – otwarte
lukket – zamknięte
Hvad koster det? / Hvor meget koster det? – Ile to kosztuje?
Kan jeg betale med kreditkort? – Czy mogę zapłacić kartą kredytową?
Jeg vil gerne bede om en pose. – Poproszę o reklamówkę.

Ilości:

et kilo... – kilogram czegoś
en liter... – litr czegoś
en dåse... – puszka czegoś
en flaske… – butelka czegoś
et gram... – gram

IX SZKOŁA

– Gitte, du ved alt! Du er altid forberedt til eksamen. (Gitte, ty wszystko wiesz! Zawsze jesteś przygotowana do egzaminu.)
– Det er ikke rigtigt. Jeg kan ikke noget. (Nieprawda. Nic nie umiem.)
– Morten har ret. Du ved alt og du behøver ikke at være nervøs. Vejret er dejligt! Har I lyst til is? (Morten ma rację. Wszystko umiesz i nie musisz się denerwować. Jest piękna pogoda! Macie ochotę na lody?)
– Måske har du ret... Ok. Kom så! (Może macie rację... Dalej, chodźmy!)

Patricia studerer medicin på Universitetet i København. Det er meget svært at studere medicin og Patricia skal læse meget. Hun har en skriftlig eksamen i morgen, så hun læser meget i sin fritid. Derfor har hun ikke tid til at mødes med sin kæreste.
(Patricia studiuje medycynę na Uniwersytecie w Kopenhadze. Jej studia są bardzo trudne i Patricia musi się dużo uczyć. Jutro ma egzamin pisemny, więc dużo się uczy w swoim czasie wolnym. Z tego powodu nie ma czasu, żeby spotkać się ze swoim chłopakiem.)

SŁÓWKA I KONSTRUKCJE:

Szkoła:

skole (en) – szkoła
børnehave (en) – przedszkole
folkeskole (en) – szkoła podstawowa
gymnasium (et) – szkoła średnia (nie gimnazjum)
universitet (et) – uniwersytet
teknisk universitet (et) – politechnika
elev (en) – uczeń
lærer (en) – nauczyciel/ka
skolekammerat (en) – kolega ze szkoły
terper (en) – kujon
klasse (en) – klasa (jako
pomieszczenie i klasa jako osoby z klasy)
time (en) – lekcja
frikvarter (et) – przerwa
fag (et) – przedmiot szkolny
sprogkursus (et) – kurs językowy
matematik (en) – matematyka
historie (en) – historia
biologi (en) – biologia
geografi (en) – geografia
kemi (en) – chemia
fysik (en) – fizyka
fremmedsprog (et) – język obcy
karakter (en) – ocena
hjemmearbejde (et) / lektier – praca domowa / lekcje
test (en) – klasówka
skriftlig opgave (en) – wypracowanie
mundtlig eksamen (en) / skriftlig eksamen – egzamin ustny / pisemny
(at) studere / læse – studiować, uczyć się
(at) undervise nogen – uczyć kogoś
(at) høre – słuchać
(at) gentage – powtarzać
(at) skrive på en tavle – pisać na tablicy
(at) læse en tekst – czytać tekst
(at) tegne – rysować
(at) viske – ścierać
(at) klippe – ciąć (nożyczkami)
(at) tælle – liczyć
(at) være oppe til en eksamen – zdawać egzamin
(at) bestå en eksamen – zdać egzamin
(at) dumpe eksamen – oblać egzamin
(at) skrive (en opgave) af – ściągać (zadanie)
(at) gå til matematik timer – chodzić na lekcje matematyki
(at) begynde/slutte timen – zaczynać / kończyć lekcję
(at) komme for sent – spóźniać się
(at) pjække – chodzić na wagary
Jeg går i anden klasse i gymnasiet. – Jestem w drugiej klasie liceum.
Jeg studerer kunsthistorie på Universitet i København. – Studiuję historię sztuki na Uniwersytecie w Kopenhadze.
Jeg går til dansk to gange om ugen. – Chodzę na kurs języka duńskiego dwa razy w tygodniu.

Przybory szkolne:

rygsæk (en) – plecak (tornister)
hæfte (et) – zeszyt
skolebog (en) – podręcznik
penalhus (et) – piórnik
kuglepen (en) – długopis
blyant (en) – ołówek
farveblyant (en) – kredka
lineal (en) – linijka
saks (en) – nożyczki
viskelæder (et) – gumka do ścierania
blyantspidser (en) – temperówka
stykke papir (et) – kartka papieru
svamp (en) – gąbka do ścierania / inne znaczenie: grzyb (do jedzenia)
kridt (et) – kreda
tavle (en) – tablica
skolebænk (en) – ławka
stol (en) – krzesło
vindue (et) – okno
dør (en) – drzwi

X PRACA

– Hej Pernille! Hvordan går det på dit nye arbejde? (Cześć Pernille! Jak leci w nowej pracy?)
– Hej Patricia! Ikke så godt. Jeg arbejder meget, men jeg tjener ikke meget. Jeg er ikke glad for det. (Cześć Patricia! Tak sobie. Pracuję bardzo dużo, ale zarabiam mało. Nie jestem z tego zadowolona.)
– Det er jeg ked af... Søger du et nyt job? (Przykro mi... Szukasz nowej pracy?)
– Ikke endnu. Jeg vil gerne arbejde her et stykke tid og lære noget. Du ved, hvor svært det er at finde et godt job uden erfaring. (Na razie nie. Chcę trochę tu popracować i czegoś się nauczyć. Wiesz, jak trudno bez doświadczenia znaleźć dobrą pracę.)
– Det forstår jeg. Det skal du ikke bekymre dig om. Alt skal nok gå godt. (Rozumiem. Nie martw się. Wszystko na pewno pójdzie dobrze.)

Peter har arbejdet som ingeniør i et stort internationalt firma i 4 år. Han er meget glad for sit job. For nylig, er han avanceret og har fået lønforhøjelse.